• Duur: ongeveer 60 minuten
• Regio: Leiden/heel nederland
• Vrijwilligersvergoeding: €35,00 (reiskosten €0,19 p/k of OV)

Op een avond wordt er hard op de deur geklopt.
De nazi’s staan voor de deur.
‘Leo?, mitkommen.’
Mijn vader en tante beginnen meteen te huilen.
‘Niet huilen kinderen, het komt goed. Ik heb voor de Duitsers gevochten in de Eerste Wereldoorlog, ze doen heus niets geks’, zegt mijn opa.
Het helpt niet. Ze zien hoe hun vader zonder bagage op een open vrachtauto wordt gezet tussen andere mannen die zijn opgehaald.
Zodra de wagen wegrijdt, loopt mijn Duitse oma door het huis heen en weer om papieren te verzamelen.
‘Ik ben straks weer terug. Maak je geen zorgen.’
En weg is ze.
Mijn tante en vader blijven alleen achter.

Leonie vertelt over haar Joodse opa Leo die in Tsjechië is geboren en in Duitsland zijn Lutherse vrouw tegenkomt. Zij leest Mein Kampf en wil naar Amerika vertrekken. Ze komen niet verder dan Nederland.

• Duur: ongeveer 60 minuten
• Plaats: Rotterdam/heel Nederland
• Vrijwilligersvergoeding: €35,00 (reiskosten €0,19 p/k of OV)

Plotseling zat Berta stijf overeind in bed. Ze hoorde een luide bons en een hoop geschreeuw. Het kwam van beneden. Het gebons werd luider. ‘Moeder’, zei Jenny, ‘het zijn de moffen!’ Ze kroop wat dichter tegen haar moeder aan. Met een enorme klap werd de kamerdeur opengesmeten en stormden er twee Duitse soldaten met getrokken pistolen de woonkamer in.
Een van de soldaten kwam op Berta af en rukte haar aan haar arm het bed uit. Ze gilde het uit van de pijn. De kinderen waren volledig in paniek. Hij zette zijn pistool op de linkerslaap van Berta en gebaarde met zijn hoofd naar zijn collega. De andere soldaat gaf een brul naar de kinderen. Wat hij zei konden ze niet verstaan, maar het was opeens stil. Verschrikt keken ze met grote ogen naar de soldaten.
Berta moest zichzelf dwingen om rustig te ademen, anders was ze ter plekke flauwgevallen. Ze voelde het koude staal van de loop van het pistool tegen haar slaap drukken. ‘Frau Speijer?’, blafte de soldaat haar toe. Berta knikte heel voorzichtig met haar hoofd. ‘Wo ist Ihr Mann?’ Zijn hoofd was nu heel dicht bij haar gezicht en ze kon zijn stinkadem ruiken. Onwillekeurig trok ze voorzichtig haar hoofd wat naar achteren. De greep van de Duitser werd steviger. ‘Auw’, kreunde ze zachtjes.
‘Waar is je man?’ vroeg de Duitser ditmaal in het Nederlands. Berta slikte. ‘De vogel is gevlogen’, zei ze zachtjes.

Jessica vertelt hoe haar grootvader per ongeluk is verraden en gearresteerd door de Sicherheitsdienst, waarna hij dwangarbeid in Duitsland heeft verricht. Het thema is overleven. Hoe overleef je dwangarbeid in een vijandelijk land?

• Duur: ongeveer 60 minuten
• Plaats: Rotterdam/heel Nederland
• Vrijwilligersvergoeding: €35,00 (reiskosten €0,19 per kilometer of OV)

Het is 1977 en ik ben 13 jaar. Het is feest bij ons thuis. Ze zijn er allemaal, mijn hele familie! Tenminste degenen die de oorlog hebben overleefd: oma Engel, oom Bernhard, oom Ben, tante Saar, oom Ed, tante Stella, oom Willem en … mijn oom Loe.
Plotseling zie ik een nummer op de arm van mijn oom Loe staan.
‘Wat is dat voor nummer op zijn arm?’ vraag ik aan mijn moeder de volgende dag. ‘Dat is een nummer dat op je arm werd gebrandmerkt als je het kamp binnenkwam. Jouw oom Loe heeft een laag nummer, hij behoorde tot de eerste groep in Nederland die werd opgeroepen. Hij was 15 jaar toen hij concentratiekamp Auschwitz binnenkwam en heeft daar tot het einde van de oorlog gezeten.’

Deborah is Joods en vertelt op theatrale wijze over het verlies van haar grote familie, maar ook over diegenen die WOII ternauwernood hebben overleefd. ’Verrader of meeloper?’ is het thema in deze gastles.

• Duur: ongeveer 60 minuten
• Ronde Venen en regio en regio
• Vrijwilligersvergoeding: €35,00 (reiskosten €0,19 p/k of OV)

Op 15 augustus 1942, midden in de oorlog, trouwen de ouders van John Melkman. Zijn vader Wim mag Kamp Westerbork even verlaten. In het kamp laat Wim zijn moeder Sientje achter.
Het is verre van romantisch: ze moeten vroeg bij het Bevolkingsregister zijn en meer dan het tekenen van de trouwakte is het niet.
De volgende dag moet zijn vader terug naar het kamp met de trein vanaf het Amstelstation.
De vrouw bij het loket weet ‘hoe laat het is’ als hij zijn kaartje naar Westerbork koopt.
‘U ziet er helemaal niet Joods uit. Als ik u was, zou ik proberen onder te duiken.’
‘Mevrouw, dan heb ik een persoonsbewijs nodig. Een valse, waarin geen J van Jood in staat.
En dat kost minimaal 300 gulden. Ik heb maar 17 gulden’, zegt zijn vader.
Zijn vader wist ook: als ik onderduik laat ik mijn moeder in Westerbork achter.
En als ik verdwijn, wordt zij gestraft met doorzending naar het concentratiekamp Auschwitz. Een groot dilemma!

John vertelt het verhaal van zijn ouders. Over de moed die zijn vader heeft gehad zijn vrouw op te halen in Amsterdam, onder te duiken en tegelijkertijd in het verzet te gaan.

Voor meer info: https://youtu.be/My1s9UVc9Gw en https://www.ad.nl/woerden/doodse-stilte-bij-groep-7-voor-verhalen-uit-oorlog~a724d4c6/

• Duur: ongeveer 60 minuten
• Regio: Amersfoort/Rottevalle en regio
• Vrijwilligersvergoeding: €35,00 (reiskosten €0,19 p/k of OV)

Dan staat de SS voor de koosjere slagerij van opa en oma. Keihard bonken ze op de luiken. Het lijkt wel alsof ze door het hout heen timmeren.

Binnen zit haar familie. Ze weten dat als de SS binnenkomt, dat ze gearresteerd zullen worden. Er zijn nooit genoeg losse vloerplanken om met zijn allen onder te gaan liggen.
Ze kunnen geen kant op. Niemand geeft een kik. En dan houdt het bonken op. Er wordt opgelucht adem gehaald als ze ineens gemorrel aan de deur horen…
De SS probeert binnen te komen! Er gaat een ijzige kou door de kamer en iedereen houdt zijn adem in.
Maar dan klinkt er een onvervalste Amsterdamse stem van één van de overburen:
‘Die luiken van de slagerij zitten al heel lang dicht hoor, jullie hebben hen al opgehaald!’
Het blijft even stil. En dan de voetstappen van de SS die weer vertrekt.

Mirjam van der Span vertelt een spannend verhaal over haar sterke oma die haar kinderen ternauwernood kon overtuigen om onder te duiken. En over haar moeder die per ongeluk achterbleef.

• Duur: ongeveer 60 minuten
• Regio: Gouda/heel Nederland
• Vrijwilligersvergoeding: Gouda €35,00. Buiten Gouda: eerste gastles €60,00, tweede en derde les op dezelfde dag €35,00 (reiskosten €0,19 p/k)
• Beschikbaar: maandag en dinsdag

Ik ben opgegroeid in Iran, een land met regels.
Ik mocht mijn haar niet lang dragen.
Ik mocht geen korte mouwen.
Ik mocht niet mijn eigen geloof kiezen.
Ik moest een papier tekenen waarop stond dat ik moslim ben.
Ik moest heel veel en mocht heel weinig.
Ik moest de regels volgen.

Ik ben niet goed in moeten.
Ik moet willen.
Als ik wil, kan ik alles.
Maar als ik moet…

Daarom lig ik hier. Voor 72 zweepslagen.

Salman is Soefitisch en vertelt het verhaal over zijn vlucht van Iran via Turkije naar Nederland. Een spannend verhaal. Na zijn opleiding tot opticien in Nederland is hij sinds kort werkzaam bij Specsavers in Gouda.

• Duur: ongeveer 60 minuten
• Regio: Almere/heel Nederland
• Vrijwilligersvergoeding: €35,00 (reiskosten €0,19 p/k of OV)

Op 22 mei 1940 trouwen Puck en Willy. Puck is christelijk en Willy is Joods. En met die combinatie was niet iedereen blij! 

‘Heeft ze dan helemaal niet door wat er met de Joden in Duitsland is gebeurd? Die zijn toch niet voor niets gevlucht?!

Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen. 
Wie trouwt er nu met een jood?!
Wie trouwt er nu met een christen?!’ ‘We onterven je.’

Mijn oma Puck moet zich zorgen hebben gemaakt om haar Joodse man. En zichzelf.
Maar ook om haar ongeboren kind.
De mensen die gemengd gehuwd waren werden met rust gelaten aan het begin van de oorlog, maar hoe lang nog?

Aviva vertelt over haar ouders. Over hun onderduikperiode, verraad en een tragisch ongeluk met de geallieerden..