Sponsor Roba Metals

Roba Metals, van oorsprong een joods familiebedrijf, is sponsor van NA DE OORLOG. Paul Cohn, directeur van het staal- en metaalbedrijf, legt graag uit waarom.

De twee grootvaders van Paul vluchtten in de jaren '30 vanuit Duitsland naar Nederland, omdat het daar niet langer veilig was voor joden. Zij begonnen in 1937 het staal- en metaalbedrijf Roba Metals, dat bloeide tot het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. In deze periode werd het bedrijf onder leiding van een Verwalter, een bewindvoerder van de nazi's, leeggehaald en er bleef maar weinig van over. Na afloop van de oorlog moest het bedrijf van nul weer worden opgebouwd. Niet alleen het bedrijf was getekend door de oorlog, maar ook de familie Cohn. Veel familieleden hebben deze tijd uiteindelijk niet overleefd.

Paul Cohn: "Het gaat niet alleen om geld verdienen, maar wij zitten in een positie om iets terug te kunnen doen en dat willen wij ook graag. NA DE OORLOG leek ons een mooi doel, omdat zij niet alleen stilstaan bij wat er in het verleden gebeurd is, maar ook de link maken met het heden en de toekomst. We mogen nooit vergeten wat er gebeurd is en hoe voorkomen we dat het ooit nog eens gebeurt?"

Volgens Paul gaat het voornamelijk om een gebrek aan kennis van de huidige generatie, waardoor er veel -vaak negatief- gesproken wordt over joden. "Het is mooi dat de gastlessen van NA DE OORLOG zorgen voor meer bewustzijn over antisemitisme, ook nu nog."

Door de sponsoring van Roba Metals kan Yasmin Richards uit IJsselstein worden opgeleid. Zij vertelt het verhaal van haar opa die een boek schreef tegen Hitler en daardoor in de gevangenis belandde in Duitsland en werd gemarteld. Hij dook onder, werd verraden en ontsnapte uit Kamp Westerbork.

Vijf vragen aan Ellen-Roos Brucker

In 'Vijf vragen aan' willen wij jou laten kennismaken met onze gastsprekers. Wat beweegt hen om hun verhaal te delen en wat zijn hun obstakels en bijzondere momenten die zij tegenkomen?

De ouders van Ellen-Roos werden begin 1940 verliefd en verloofden zich enkele dagen voor het uitbreken van de oorlog. Als gastspreker bij NA DE OORLOG vertelt zij het verhaal van haar vader. Hij werd drie keer opgepakt en is alle drie de keren ontsnapt en heeft uiteindelijk weten te ontkomen. Alle vier de grootouders van Ellen-Roos hebben de oorlog niet overleefd, maar haar ouders hebben hen altijd levend gehouden door veel over ze te vertellen. Ellen-Roos houdt haar eigen vader nu levend door dit verhaal te vertellen aan de volgende generatie.

Waarom wil jij jouw verhaal delen?

Ik ben dol op geschiedenis en heb mij ook veel verdiept in de oorlog. Daarom weet ik ook veel van de context en dit komt goed van pas bij het vertellen van mijn eigen familieverhaal. Mijn vader leeft helaas niet meer, maar hij zou het prachtig gevonden hebben dat ik zijn verhaal en dat van mijn moeder levend houd. Van hem heb ik ook die interesse in geschiedenis gekregen en dat heeft hij zelfs nog doorgegeven aan mijn kinderen, zijn kleinkinderen.

Antisemitisme komt tot op de dag van vandaag nog voor en ik denk dat het vaak ontstaat uit het gebrek aan kennis. Ik weet nog dat toen ik zelf op de basisschool zat, ik een invaldocent kreeg die uit Haïti kwam. Zij vertelde hoe het was om te leven in een dictatuur. Dit verhaal is mij altijd bijgebleven en heeft mij doen realiseren hoe belangrijk persoonlijke verhalen zijn als aanvulling op reguliere lessen.

Mijn vader zou het prachtig hebben gevonden dat ik zijn verhaal levend houd

Wat is voor jou de grootste uitdaging als gastspreker?

Ik had gedacht dat ik moeite zou hebben om het hele verhaal uit mijn hoofd te kennen, maar dit ging eigenlijk helemaal vanzelf. Al zou je mij midden in de nacht wakker maken, dan kan ik je nog steeds alles vertellen.

Welke ervaring als gastspreker zal jou altijd bijblijven?

Mijn grootouders kwamen uit Rotterdam, maar hun laatste geregistreerde adres was in Heemstede. Daarom staan hun namen op het monument in deze gemeente. Eerder dit jaar gaf ik een gastles in Heemstede en na afloop van de les zei de leraar: "Trek jullie jas aan, we gaan naar het monument." Dat was heel bijzonder en mooi om deze leerlingen mee te geven. Voortaan op 4 mei, als zij bij dit monument staan, zullen zij in ieder geval één persoonlijk verhaal kennen van mensen die op dit monument staan en zijn omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hoe oud je ook bent, je bent nooit te oud om iets nieuws te leren

Wat heb je over jezelf geleerd tijdens het traject bij NA DE OORLOG?

Toen mijn vader 75 werd, heb ik een stamboom gemaakt van zijn familie. Dat heeft mij ook zeker geholpen bij de voorbereiding van het verhaal dat ik voor de groep vertel. Daarnaast heb ik meer bewondering gekregen voor mensen die bijvoorbeeld op het toneel staan. Ik realiseer mij nu hoe moeilijk het is om teksten te leren en vooral boeiend te leren vertellen. Ik zie het ook echt als een vak. Des te leuker dat ik het nu zelf onder de knie heb. Hoe oud je ook bent, je bent nooit te oud om iets nieuws te leren, zoals voor de klas staan. Dat heeft dit traject maar bewezen.

Wat is het mooiste advies dat jij ooit hebt gekregen?

Geluk zit in de kleine dingen. Je hoeft niet groots te denken om gelukkig te zijn. Als jijzelf en je familie maar gezond zijn, de rest volgt dan vanzelf.

Sponsor Maison de Bonneterie

Maison de Bonneterie, van oorsprong een joods familiebedrijf, is een van de sponsoren van NA DE OORLOG. Alfred en Vivian Cohen lichten graag toe waarom.

De bedrijfsvoering van de Bonneterie werd in 2014 gereorganiseerd en veranderde van een retailfunctie naar vastgoed. De panden worden sindsdien verhuurd aan een andere retailer en met een deel van de inkomsten hieruit wordt NA DE OORLOG gesponsord. Omdat de Bonneterie in panden zat in Amsterdam en Den Haag, wilde het bestuur graag een lokaal initiatief steunen in een van deze steden.

"Het is makkelijk om geld uit te geven aan doelen die ver weg zijn, maar mensen vergeten soms om eerst te zorgen voor hun eigen achtertuin. Wij vinden het belangrijk om lokaal bij te dragen. Al die kleine initiatieven bij elkaar kunnen ook zorgen voor een groter geheel," aldus Alfred Cohen.

Gebrek aan kennis huidige generatie

De Tweede Wereldoorlog had een grote impact op de Bonneterie. Naast het joodse management, waren er ook veel joodse werknemers in dienst. Na afloop van de oorlog kwamen er maar weinig terug. Ook voor Vivian was er geen twijfel mogelijk dat het geld naar een joodse of Tweede Wereldoorlog-verwante stichting zou moeten.

"Ik las dat er maar een klein deel van de huidige middelbare scholieren een verhaal over de oorlog kon vertellen. Daar schrok ik enorm van en dat moet veranderen. Met die gedachte in ons achterhoofd hebben wij unaniem gekozen voor NA DE OORLOG, omdat deze stichting ook vooral de huidige generatie betrekt en naar de toekomst kijkt."

Goede informatie als uitgangspunt

Juist in deze tijd vinden Alfred en Vivian het belangrijk dat nieuwe generaties op de juiste manier goed geïnformeerd worden over het verleden. Vooral om uit directe of indirecte hand mee te krijgen wat het gevaar en het gevolg is van discriminatie op grote schaal.

Alfred: "Het gaat niet alleen over Joden. Het gaat erom dat je mensen niet beoordeelt op hun huidskleur of religie. En dat begint op kleine schaal."