In 'Vijf vragen aan' stellen we je normaliter voor aan onze medewerkers, maar ditmaal doen we het net iets anders. In dit interview stellen we je graag voor aan een docent die vaak gebruik heeft gemaakt van onze gastlessen. Hoe zijn zij met ons in contact gekomen en wat vinden zij van de lessen en sprekers?

Hoelang zit je al in het onderwijs en waarom?

Ik zit nu acht jaar in het onderwijs en geef les op het Ignatius Gymnasium in Amsterdam. Aan het eerste, tweede, derde, vijfde en zesde geef ik daar geschiedenis. Eerst zat ik in de journalistiek en werkte onder andere bij het NRC. Maar het bleek toch niet helemaal mijn ding te zijn. De kantoorcultuur stond me niet echt aan. Ik wilde gewoon met mensen werken en dan vooral met jongeren. En dan natuurlijk gecombineerd met geschiedenis, want dat is vanaf jongs af aan mijn grote passie.

Waar komt je interesse voor geschiedenis en/of de Tweede Wereldoorlog vandaan?

Als klein jongetje intrigeerde het me al. Het was toen mijn fantasiewereld, de wereld van de ridders en cowboys. En mijn interesse voor de Tweede Wereldoorlog kwam vanaf de middelbare school. Ook omdat mijn eigen familie het heeft meegemaakt. Mijn opa vertelde er verhalen over en hij heeft zijn vrouw, mijn oma, leren kennen dankzij de oorlog.

Mijn overgrootvader was reder in Rotterdam. Zo heeft mijn opa de hele stad in rook op zien gaan vanaf het Noordereiland, het enige stukje centrum dat niet platgebombardeerd was. Hij was opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, maar hij wilde hier niet aan meedoen. Daarom kon hij gaan werken bij een bevriende reder als matroos op een binnenvaartschip. Zodoende kwam hij in Friesland terecht en daar zag mijn opa een mooi meisje op de kader staan. Hij gaf zijn gouden zakhorloge aan haar en zou deze na de oorlog komen ophalen. En dat heeft hij toen ook gedaan.

Daarnaast heb ik deels een Joodse achtergrond. De moeder van mijn opa was Joods, maar mijn opa was katholiek. Mijn overgrootmoeder was bekeerd tot het katholicisme en deed dit in verband met het antisemitisme. Als je kijkt naar mijn stamboom zie je tot de negentiende eeuw nog allemaal Goldsteins, dat waren akkerbouwers uit Limburg.

Hoe ben je met Na de Oorlog in contact gekomen?

Wij kregen een mail van Deborah (oprichter). En dat heb ik toen opgepakt. Het leek me goed als we iets hiermee zouden doen. En ik vond het echt een verademing. De kwaliteit van de sprekers vind ik echt geweldig. Het is niet zomaar iemand die iets komt vertellen, maar het is echt een soort beleving.

Waarom is educatie over WO2 zo belangrijk voor jou en wat levert Na de Oorlog hier voor bijdrage aan?

Ik merk dat de aandacht voor het onderwerp verslapt. Voor jou en mij was het vanzelfsprekend, want onze opa’s en oma’s hebben het direct meegemaakt. Het ging altijd weleens over de oorlog of de crisis. Dat lijden staat meer op ons netvlies dan die bij jongeren tegenwoordig. Wij wisten vroeger wel al wat er was gebeurd, het was in het collectieve geheugen gegrift. En nu is de aandacht voor de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog minder vanzelfsprekend, merk ik.

Voorheen gaf ik één les van zeventig minuten over de Tweede Wereldoorlog. Ik heb er nu twee lessen van gemaakt en de gastles van jullie is dan de derde les. En vooral de gastles is een toevoeging, want het raakt leerlingen. Jozef Stalin heeft gezegd dat de dood van één mens een tragedie is, de dood van miljoenen een statistiek. En daar zit wat in, want persoonlijke verhalen maken het verschil. Dat komt het meest binnen. Het gaat dan over verliefd worden, dromen en gedachtes van personen en dat herkennen jongeren, zo wordt het menselijk.

Ken je trouwens dat boek De belofte van Pisa? De schrijver, Mano Bouzamour, vertelt daarin dat hij opgroeide in de Diamantenbuurt, de oude Jodenbuurt. Hij was een Marokkaans jongetje en tijdens de voetbalwedstrijdjes waar hij aan meedeed, was de ene helft FC Hezbollah en de andere helft FC Hamas. Later ging hij naar het Hervormd Lyceum Zuid in Amsterdam en daar had hij veel Joodse klasgenoten. En toen kwam hij erachter dat Joden ook ‘gewoon’ mensen zijn. Mensen zoals hijzelf ook is. En dat is ook de kracht van zo’n gastspreker: het persoonlijke verhaal. Het gaat meteen tegen de dehumanisering van anderen in.

Wat is een ervaring met Na de Oorlog die je zal bijblijven?

Meerdere, eigenlijk. De eerste les van Robert Duizend blies mij echt weg. Ik was zo ontzettend geïmponeerd, maar ook ontroerd door hoe hij dat deed. Dat kwam zo ontzettend bij mij binnen en ook bij de leerlingen. De verschrikkelijke dingen die zijn vader heeft meegemaakt en hoe hij dan tijdens zijn les op de viool van zijn vader speelt, dat maakt heel erg indruk.

Maar dat vond ik ook bij Daniella Zwaaf. Haar oom is een keer aanwezig geweest bij ons tijdens haar gastles. Je zag het trauma op zijn gezicht. En hij had het niet meegemaakt, maar zijn vader wel. Hij had aan zijn vader gevraagd waarom hij niet blij was op bevrijdingsdag. Zijn vader antwoordde dat hij niet bevrijd was, maar de mensen die vergast waren in de kampen wel.