Iedere gastspreker van Na de Oorlog wordt ondersteund door een professionele theatercoach. Een van hen is Judith Sleddens. Zij heeft drie nieuwe gastsprekers onder haar hoede: Job Cohen, Sandra Blankstein-Cohen en Esther Kornalijnslijper. Ze helpt hen om hun persoonlijke familieverhaal te ontwikkelen in tekst, vorm en beeld. ‘Een gastles is géén geschiedenisles. Door op pakkende wijze een persoonlijk verhaal over te brengen weten gastsprekers jongeren te raken. En als het bijna tastbaar is, dan beklijft het ook.’

Waarom ben je theatercoach geworden bij Na de Oorlog?

‘De Holocaust is een belangrijk onderdeel van onze geschiedenis. Eerder interviewde ik voor een project van Theater Na de Dam ouderen uit Amsterdam over hun ervaringen tijdens de oorlog. Zo ook mijn oma. En hoe meer ik persoonlijke verhalen hoorde, hoe meer de oorlog voor mij pas echt tot leven kwam. Zeker nu het antisemitisme oplaait en de polarisatie in de samenleving toeneemt, vind ik het belangrijk dat de verhalen over de Holocaust worden gedeeld. In de hoop dat deze afschuwelijke geschiedenis zich nooit meer herhaalt.’

Wat houden jouw werkzaamheden als coach zoal in?

‘Ik help de gastsprekers allereerst met de uitwerking van hun verhaallijn. Daarna ga ik op zoek naar toepasselijke attributen of beeldmateriaal om het verhaal te illustreren. Vervolgens ga ik aan de slag met hun presentatietechnieken om zo nog meer impact te maken. Door bijvoorbeeld te praten in de tegenwoordige tijd of een stilte op het juiste moment te plaatsen, trek je mensen mee je verhaal in. Een ervaren spreker als Job Cohen weet als geen ander hoe hij voor een grote groep iets moet presenteren.
Toch heb ik hem tips kunnen geven over hoe hij het beste aansluiting kan vinden bij de jongerendoelgroep; dat vraagt soms om een ander taalgebruik of een bepaald soort vraagstelling.’

"Je wil eer en recht doen aan iemands familieverhaal."

Welke uitdagingen kom je zoal tegen?

‘Een ingrijpende familiegeschiedenis terugbrengen naar minder dan een half uur is een pittige klus. Samen met de gastspreker ontrafel ik diens familieverhaal en ga ik op zoek naar de rode draad. Daarin moet worden geschrapt en geschaafd. En soms maak je hele sprongen in de tijd. Tegelijkertijd wil je ook eer en recht doen aan iemands familieverhaal. Het is immers geen theatervoorstelling, maar een waargebeurde geschiedenis.’

Raken de verhalen jou ook persoonlijk?

‘Regelmatig komen de nodige emoties bij me bovendrijven; het gaat over onmenselijke gruwelijkheden die Joodse families, soms kleine kinderen nog, zijn aangedaan. Ik heb dan ook veel respect voor ‘mijn’ gastsprekers, die met droge ogen hun verhaal delen. Dat komt hierdoor nog meer binnen. Job, Sandra en Esther zijn anders qua persoonlijkheid, maar ze hebben een enorme gezamenlijke drive: hun verhaal doorvertellen. Zodat jongeren zowel bewust zijn van het leed dat is veroorzaakt als ook hoe oorlog en uitsluiting voorkomen kunnen worden.’

Wat heb je over jezelf geleerd tijdens de coachingstrajecten?

‘Ik ben me meer bewust geworden van wat de ingrijpende gevolgen van de Holocaust voor de naoorlogse generatie kunnen zijn. Dat een kleinkind bijvoorbeeld op school niet durft te vertellen dat hij Joods is. Na wat hun familieleden is overkomen, begrijp ik dat het lastig kan zijn om mensen te vertrouwen of toe te laten. Dat er een gevoel van onveiligheid en waakzaamheid is. Daarom ben ik de gastsprekers zeer dankbaar dat zij mij hun persoonlijke verhaal toevertrouwen en dat ik van hen de vrijheid krijg om mijn inbreng te geven. Dat maakt mijn werk als theatercoach

Judith neemt de tekst door met Job Cohen.