Iedere gastspreker van Na de Oorlog wordt ondersteund door een professionele theatercoach. Een van hen is theatermaker Sophie Plekker uit Den Haag. Zij neemt gastsprekers Esther Karsch Spiro en Nanno Kleiterp onder haar hoede. Sophie helpt hen om hun persoonlijke familieverhaal te ontwikkelen in tekst, vorm en beeld. ‘Het verhaal komt niet vanuit een boek of scherm, maar het ontvouwt zich live en recht voor je neus.’

Waarom ben je theatercoach geworden bij Na de Oorlog?

‘De gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog hebben nog steeds invloed op het heden en onze toekomst. Als theatermaker heb ik regelmatig met het thema oorlog gewerkt, zo ben ik betrokken geweest bij verschillende voorstellingen van Na de Dam. Het spreekt mij enorm aan om een persoonlijk verhaal om te zetten naar iets universeels, waarmee je iedereen kan raken.’

Wat houden jouw werkzaamheden als coach zoal in?

‘Het persoonlijke verhaal zet ik eerst op papier. Daarbij is de gastspreker geven een mede-maker; Esther en Nanno geven hun feedback, die ik vervolgens weer verwerk. Daarnaast leer ik hen speltechnieken voor de theatrale momenten, bijvoorbeeld als zij in een andere rol stappen zoals een vader of moeder. Belangrijk is dat de gastsprekers niet alleen zenden; er is een interactieve dialoog met de klas. Hierdoor moeten zij ook snel kunnen schakelen. Goed luisteren is eveneens een must; wat prikkelt de kinderen? En welke vragen roept het verhaal bij hen op?’

'Hoewel het een persoonlijk verhaal is, moet het ook over de jongeren zelf gaan'

Welke uitdagingen kom je zoal tegen in het coachingstraject?

‘Het is een gastles en geen voorstelling. Dat betekent voor mij dat ik minder op de details moet zitten; ik kan namelijk best wel streng zijn. Je wilt recht doen aan het verhaal, en tegelijkertijd ook de spanning vasthouden. Daardoor moet je soms wat sprongen maken. Hoewel het een persoonlijk verhaal is, moet het ook over de jongeren zelf gaan. Als zij een bepaalde eigenaarschap voelen of zich herkennen in bijvoorbeeld de dilemma’s of angsten van Nanno of Esther, dan weet het hen pas echt te raken. Dat is denk ik ook de kracht van een gastles: het verhaal komt niet vanuit een boek of scherm, maar het ontvouwt zich live en recht voor je neus.’

Hoe vind je het om twee gastsprekers onder je hoede te hebben?

‘Heel bijzonder. Je bouwt in korte tijd een hechte band op met de gastsprekers; je duikt in hun leven en hun kwetsbare familieverhaal. Wat het ook zo leuk maakt, is dat Nanno en Esther verhalen anders zijn ingestoken. Bij Nanno is uitsluiting de rode draad; hoe beland je in kleine stapjes uiteindelijk op een plek, waar je eigenlijk liever niet wilt zijn. Hij reflecteert en vraagt zich af wat jezelf kan doen om de herhaling van de geschiedenis te voorkomen. Esther houdt met haar verhaal een pleidooi om vooral zelf na te blijven denken en je eigen keuzes te maken. Ook zijn het twee verschillende persoonlijkheden: Esther is wat uitbundig en moet ik soms wat afremmen, Nanno is wat ingetogener en daag ik juist uit om het wat meer aan te zetten.’

Wat heb je over jezelf geleerd tijdens het coachingstraject?

‘Ik heb ontdekt hoe leuk ik het eigenlijk vind om te schrijven. Daar zag ik eerst toch een beetje tegenop; want hoe krijg je een kwetsbaar en allesomvattend familieverhaal, dat over een belangrijke periode in de geschiedenis gaat, enigszins compact op papier? En dat is me toch gelukt, mede dankzij de goede inbreng van Nanno en Esther. Ik kan niet wachten totdat zij voor de klas staan om hun verhaal te delen!’