Iedere gastspreker van Na de Oorlog wordt ondersteund door een professionele theatercoach. Een van hen is theatermaker, docent en -coach Wendy Viel uit Leeuwarden. Zij neemt gastspreker Herman de Vries onder haar hoede. Wendy helpt hem om zijn persoonlijke familieverhaal te ontwikkelen in tekst, vorm en beeld: ‘Bij de uitwerking van Hermans verhaal stelde ik mezelf als 12-jarige voor: wat zou mij raken? En waar zou ik meer over willen weten?’

Waarom ben je theatercoach geworden bij Na de Oorlog?

‘Als theatermaker ben ik bij meerdere voorstellingen betrokken geweest die over de oorlog gaan, zoals bij de randprogrammering van Theater na de Dam. Op de een of andere manier blijft het thema Tweede Wereldoorlog aan mij ‘plakken’. Vroeger als kind kon het mij beangstigen: wat als het weer gebeurt? Nu vind ik het interessant om er meer over te leren en de verhalen van toen door te geven; dit mag nooit weer gebeuren. Laten we het met z’n allen nu beter doen.’

Wat houden jouw werkzaamheden als coach zoal in?

‘Sinds een half jaar coach en regisseer ik Herman de Vries. Zijn familieverhaal heeft hij opgetekend in het boek ‘Levie Leeft’. Hiervoor heeft hij al uitvoering onderzoek gedaan naar zijn Joodse roots. Zijn verhaal heb ik uitgewerkt tot pakkende tekst voor zijn gastles. Centraal in zijn verhaal staan de thema’s onderduik en identiteit. Herman had eigenlijk Levie moeten heten, vernoemd naar zijn opa. Echter koos zijn Joodse vader er niet voor om zijn zoon te vernoemen en gaf hem een ‘veiligere’ naam: Herman. Zijn vader zat ondergedoken op verschillende adressen in Nederland. En heeft dus meerdere keren een nieuwe identiteit moeten aannemen. De leerlingen krijgen tijdens de gastles van Herman een sticker met een andere naam opgeplakt. Wat doet dit met ze? Op deze manier willen we jongeren laten inleven in zijn verhaal.’

'Het leggen van de puzzel voor het verhaal was een mooie uitdaging'

Welke uitdagingen kom je zoal tegen in het coachingstraject?

‘Het leggen van de puzzel voor het verhaal was een mooie uitdaging; er waren ontzettend veel puzzelstukjes. Maar het is ons gelukt! Herman is een begenadigde verteller; als dominee is hij gewend om voor een grote groep te spreken. Toch is de aandacht van kinderen en jongeren vasthouden een kunst op zich. Als theaterdocent werk ik veel met kinderen en jongeren en heb ik daar ervaring mee, waardoor ik Herman van de nodige tips kon voorzien. Daarnaast komt er bij deze gastles ook wat inleving in zijn familie te kijken; Herman wisselt regelmatig van perspectief en vertelt het verhaal deels vanuit zijn vader en opa. Deze methodiek helpt om het verhaal nog beter invoelbaar te maken.’

Ben je ook persoonlijk geraakt door Hermans verhaal?

‘Ik vond het heel bijzonder om deze reis met Herman te mogen maken; normaal werk ik met grotere groepen. Nu met één persoon, en dan ook nog met een persoonlijk, waargebeurd en kwetsbaar familieverhaal. Het is niet zozeer een heldhaftig, maar wel een emotioneel verhaal. Het is de vertelling over een ‘gewoon’ Joods gezin; dat maakt het juist toegankelijk. De eerste keer dat Herman de naam Levie, zijn opa’s naam, tijdens de repetitie op zijn borst plakte, kwam wel echt even bij me binnen.’

Wat heb je over jezelf geleerd tijdens het coachingstraject?

‘Ik besef me eens te meer hoe belangrijk je identiteit en familievoorgeschiedenis zijn. Een oorlog werkt nog generaties door. Een gezin dat op de vlucht slaat, en dat geldt voor de huidige vluchtelingen, doet dit echt niet zomaar. Dat vraagt om zowel de nodige opofferingen als een enorm doorzettingsvermogen.’