"Als je vijf Joden weet, dan komt je moeder vrij", zegt de SD'er in 1944 in de Euterpenstraat tegen Tosca Cauveren. Ze is ziedend: "Ik weet wel 10 Joden", zegt ze brutaal. En ze komt er ook nog mee weg. Als kind van gemend gehuwde ouders is het echter voor Tosca niet ongevaarlijk om in het hoofdkwartier van de SD te zijn!

Sidney Cauveren, de vader van Tosca is Joods. In 1941 staat het gezin op het punt te verhuizen naar de Nieuwe Herengracht 28 in Amsterdam, als Sidney vlak daarvoor overlijdt. Hij heeft al een schuilplaats in het nieuwe huis laten maken. Een vooruitziende blik...?

Aufmachen! Er wordt hard op de deur gebonkt. Mijn oma Clasina doet open en weet dat de onderduikers zijn verraden. Ze duwen haar weg en ze gaan met getrokken revolver recht op hun doel af naar de tweede etage. "Eruit komen, jullie zijn verraden", roepen de SS'ers. Mijn oma doet nog snel haar trouw- en verlovingsring af en geeft die aan mijn moeder Tosca. Zij smeekt dat haar dochter Tosca niet wordt meegenomen, omdat ze nog een gehandicapte zoon heeft, die op dat moment niet thuis is.

Mijn oma wordt naar de gevangenis aan de Amstelveenseweg gebracht om vandaar naar Kamp Vught en het vrouwenkamp Ravensbrück te worden gedeporteerd. Tosca blijft achter en als 14-jarige moet zij de zorg voor haar twee broers overnemen. Een derde broer zit ondergedoken in Drenthe.

Niet lang daarna komt een van de SS'er terug en probeert de verlovingsring van Tosca's moeder te krijgen. "Áls je die ring wilt hebben, moet je ook mijn vinger erbij nemen", zegt Tosca. En die SS'er druipt af...

Het gehele gezin Cauveren heeft uiteindelijk de oorlog overleefd, maar dat gold niet voor de rest van de Joodse familie, waarvan de meesten zijn vermoord in de concentratiekampen. Dit spannende verhaal wordt verteld door kleindochter Milja Willemse.

Deze gastles is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van OC&W